شیلات ایران

گربه ماهی آفریقایی(Clarias gariepinus) 

معرفی :

همان طور که از اسم این ماهی بر می آید، منشا آن قاره آفریقا است . این ماهی به خوبی با شرایط آب وهوایی خاص آن جا که دوره های آب وهوایی خشک وطولانی دارد سازگاری یافته است. این ماهی دارای سامانه تنفسی تکمیلی منحصر به فردی است ، عضو خاصی در محوطه آبشش آن ها قرار داشته وسطح وسیعی را می پوشاند. این سطح دارای مویرگ های خونی است وبدین ترتیب اکسیژن هوا را تا حد مورد نیاز خود دریافت می نماید. وقتی اکسیژن محلول در آب کم می شود، به سطح آب آمده وآبشش خود را از هوا پر می کند وسپس به ته آب می رود وبدین ترتیب هوای ذخیره شده را به مدت طولانی حفظ می نماید.

ماهی Clarias، گونه ای قوی وبدون نیازهای خاص است ؛ بدین معنی که به خوبی با شرایط نامساعد آب وهوایی وجریان موقتی آب در آفریقا سازگار است.

 این ماهی می تواند در شرایط محیطی باتلاقی ونمکی پر از مواد آلی وگازهای سمی به سر ببرد. تحمل این ماهی در مقابل مقادیر زیاد آمونیاک چند برابر بیشتر از سایر گونه های ماهیان است . همچنین clarias می تواند ذخیره سازی های متراکم را تحمل کند وانواع مختلفی ازمواد غذایی را مورد استفاده قرار دهد.

کلیه این ویژگی ها سبب شده که این ماهی را برای پرورش های مصنوعی در آب خصوصا در سامانه هایی که جریان مدام آب به طور شدید در آن ها برقرار می باشدف مناسب گرداند. مهم ترین عیب کشت وپرورش این ماهی در آب های معتدل ، نیاز آن به درجه حرارت زیاد است. در حرارت کمتر از 15 درجه سانتی گراد کاملا به بیماری ها حساس شده واز بین می رود.

علاوه بر خصوصیاتی که در بالا ذکر شد، تکثیر clarias آسان بوده وبه درمان هورمونی به خوبی پاسخ می دهد وقدرت آن برای تولید سریع تخم های رشد یافته زیاد است، به نحوی که می توان چندین بار در سال از آن تخم کشی نمود.

براثر مطالعات وبررسی هایی که سال 1950 توسط پژوهشگران هلندی صورت گرفت، ویژگی های چشمگیر این ماهی مشخص شد وبدین ترتیب گونه ای کاملا شناخته شده در آفریقا معرفی شده است.

این ماهی در اصل در مخازن آب های جاری که برای خنک کردن سیستم های برقی در نیروگاه های تولید برق به کار می رود وهمچنین آب های گرم جاری بر سطح زمین پرورش داده می شد.

Clarias را می توان در تابستان در استخرهای روباز پرورش داد. با توسعه سامانه های چرخشی آب که بسیار پیشرفته می باشد می توان clarias را به طور موفقیت آمیزی به تعداد زیاد پرورش داد. هزینه تولید این نوع ماهی کم و گوشت بدون استخوان آن از محبوبیت زیادی برخوردار است.

تکثیر

Clarias به سرعت به بلوغ جنسی رسیده وامکان دارد که در سیستم های متراکم پروار بندی وزن آن ها بین 400 تا 600 گرم در سنین 8 ماهه تا یک سال برسد . این ماهیان هم به غده هیپوفیز کپور معمولی هم به هورمون GNRH به خوبی واکنش نشان می دهد. مقدار معمولی هورمون غده هیپوفیز برای ماده ها 3 تا 5/3 میلی گرم به ازای هر کیلو وزن بدن وبرای ماهی نر 2 تا 5/2 میلی گرم به ازای هر کیلو وزن بدن می باشد.

وقتی که هورمون مشابه GNRH را به کار می بریم بایستی مقدار آن 15 میلی گرم به ازای هر کیلو وزن بدن همراه با آنتاگونیست های دوپامین( 10 تا 15 میلی گرم متوکلوپرامید یا 5 میلی گرم دوم پریدون) باشد.

هیچ گونه تزریق مقدماتی برای عمل تخم گزاری لازم نیست . معمولا 10 تا 12 ساعت پس از تزریق هورمون در حرارت 26 درجه سانتی گراد، تخم گزاری صورت می گیرد . نحوه جمع آوری تخمک ها از ماهی ماده با روش مالش دادن شکم انجام می گیرد . به دلیل خصوصیات ساختاری بیضه ها ممکن نیست که با مالش دادن شکم اسپرم ها را از نرها خارج نمود. بنا بر این نرها را باید کشت وبیضه ها را خارج کرد . می توان مایع منی را با فشار دادن بیضه ها خارج نمود وروی تخم ها ریخت وسپس برای باروری روی این توده آب نیز اضافه کرد.

یکی از خصوصیات مهم تخم آن است که بخش های صفحه مانند وچسبنده ای اطراف میکروپیل ها به وجود می آیند که سبب چسبیدن تخم ها به یکدیگر در ظروف تفریخ می گردند ؛ ولی این چسبندگی موقتی بوده ودر طی مرحله رشد وپرورش تخم ها از بین می رود.

ساعتی پس از باروری، تخم ها با به هم زدن ملایم از یکدیگر جدا شده وبه سرعت شروع به رشد می نمایند . تفریخ تخم ها 24 ساعت بعد در حرارت 26 درجه سانتی گراد آغاز می شود . نوزادان ابتدا به نقصان اکسیژن حساس بوده وبه باکتری وقارچ ها نیز آلوده می گردند . در این مرحله باید مراقبت های شدیدی از آن ها به عمل آید.

نوزادان در مدت 3 تا 4 روز می توانند از ناپلیوس های آرتمیا ویا کیست های آن که دیواره خود را از دست داده اند تغذیه نمایند . در مدت 3 تا 4 هفته ساختمان تنفسی این نوزادان رشد کرده ودر این صورت می توان آن ها را با تراکم بیشتری کشت نمود . در سامانه های چرخشی آب می توان صد کیلو گرم از نوزادان را در هر متر مکعب با غذای کامل حاوی 35 درصد پروتئین پرورش داد . در حال حاضر پژوهش هایی در حال انجام است تا بتوان منابع پروتعینی ارزان قیمت را شناسایی نمود تا ازاین راه تولید این ماهیان سود آور تر شود.